Grupy Specjalne Płetwonurków Marynarki Wojennej, bardziej znane pod nazwą Formoza,
powstały w 1974 roku jako Zespół Badawczy ds. Płetwonurków Morskich. W rzeczywistości był to dywizjon
specjalny płetwonurków morskich. Jednostka miała się składać z trzech sekcji płetwonurków bojowych,
sekcji technicznej i sekcji kierownictwa. Nieprzewidywano czegoś takiego w akcjach jak walka bezpośrednia czy wyjście na brzeg.
Formacja miała być w pełni zawodowa, na co jednak nie zgodziło się Dowództwo Polskiej Marynarki Wojennej.
Tylko połowę oddziału stanowili żołnierze zawodowi. W 1987 roku jednostka zmieniła nazwę na Wydział Działań Specjalnych.
Trzy lata później jednostkę rozformowano i sformowano ponownie, w oparciu o tych samych żołnierzy i tą samą strukturę,
Grupy Specjalne Płetwonurków. Formację w pełni uzawodowiono.
Obecnie GPS wchodzą w skład Grupy Okrętów Rozpoznawczych 3. Flotylii Okrętów w Gdyni.
Stan osobowy wynosi około 40 żołnierzy. Podstawową siłę uderzeniową jest para płetwonurków. Trzy pary tworzą grupę specjalną.
W GPS jest prawdopodobnie sześć takich grup plus grupa wsparcia. Ochraniają najważniejsze okręty dla Polskiej Marynarki Wojennej
(także okręty zaopatrzeniowe czy... handlowe).
Są przygotowywani do działań specjalnych w trakcie pokoju, kryzysu i wojny do akcji na morzu, pod wodą i w obiektach brzegowych.Od 21 października 2000 roku do 19 stycznia 2001 roku sześciu komandosów Formozy kontrolowało statki w Zatoce Perskiej w ramach sił ONZ sprawdzających przestrzeganie embarga nałożonego na Irak. Kolejna sześcioosobowa grupa stacjonowała na okręcie ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki", który znalazł sie w rejonie Bliskiego Wschodu w ramach operacji "Enduring Freedom" oraz "Iraqi Freedom".